سیزده بدر نوروز ۹۶ در ارمنستان

با فرا رسیدن روز سیزده بدر، مراسم نوروز به پایان رسیده و سفره‌های عید جمع می‌شود و بیشتر مردم با رفتن به آغوش طبیعت و برگزاری مراسم‌های خاص روز سیزده، خود را برای فعالیت و شروع کار جدی در سال جدید آغاز می‌کنند.عقیدۀ عده ای بر این قرار دارد که روز سیزدهم فروردین و به طور کلی عدد سیزده، نحسی می آورد و به همین دلیل باید برای خلاص شدن از این نحسی به دامان طبیعت پناه برده و این گونه سیزده خود را به در کنیم. اما اگر کمی در ساخت و معنای کلمۀ سیزده بدر تأملی کنیم به نکات دیگری دست پیدا خواهیم کرد.

مهرگان سفر ایرانیان درارمنستان= 0037494762979 (وایبر٫ایمو٫واتساپ٫تلگرام٫لاین       imo/viber/telegram/line/whatsapp 0037494762979

در فارسی کلمۀ در به معنای در و دشت و به به معنای بسوینیز کاربرد دارد و می توان سیزده بدر رااین گونه تفسیر و معنی کرد: روز سیزدهبه سوی در و دشت روان شدن.
در ایران باستان روز سیزدهم فروردین تیر یا تشتر نام دارد. در اوستا ایزد تیر یا تشتر ایزد باران است و به باور پیشینیان برای این کهایزد باران در سال جدید بر دیو خشکسالی یعنی دیواپوش پیروز شود، مردم باید در نیایش روز تیر، از این ایزد یاد کنند و از او درخواست باریدن باران را بنمایند. به همین دلیل در آن دوره مردم در این روز به سوی دشت و صحرا روان می شدند و کنار جوی های آب و درختان به شادی پرداخته وآرزوی بارش باران را از این ایزد و خداوند می نمودند. امروزه روز سیزده فروردین به روز طبیعت شناخته می شود و اعتقاد بر این است که در اینعصر ماشین و تکنولوژی که انسان ها از طبیعت و اصل خود جدا افتاده اند، در این روز به دامان طبیعت پناه برده و روزی از روزهای سال رامیهمان طبیعت باشند.
بنا به سنت قدیم، تهرانی ها نیز از گذشته روز سیزدهم فروردین از خانه های خود بیرون آمده و از دروازه هایشهر خارجشده و بهطبیعتاطراف شهرمی رفتند.در اواخر دورۀ قاجار در این روز شاید یک دهم جمعیتتهران هم در داخل شهر باقی نمی ماند وبه غیر از کسانی که بیمار و پیر بودند ویا مشکل خاصی برایشان پیش آمده بود، همه به باغ ها و اراضی اطراف می رفتند. البته شب قبل روز سیزده هر خانواده وسایل لازم را تهیه و تدارک دیده بود. از صبح زود هر خانواده با سماوری کوچک و بقچه هایی که حاوی وسایل ناهار و خوراکی های مختلف و ظرف و ظروف لازمبود راهی سیزده بدر شده و در کنار نهر آب و سبزه زاری و یا در کنار چند درخت اتراق می کردند. در آن ایام بقچه کار سبد و زنبیل امروز را انجام می داد. آجیل و شیرینی باقی ماندۀ سفره عید، کاهو سکنجبین که عصر روز سیزده خورده می شد و سرکه شیره از جمله خوراکی هایی بود که در روز سیزده بدر خورده می شد. عده ای از خانواده ها هم علاوه بر وسایل ناهار، وسایل آش رشته را همبه صورت نیمه آمادهتهیه کرده و رشتۀ بریده و نخود و لوبیای پخته و اسفناج خردکردۀ شسته را به همراه دوغ و کشک در یک کوزه و مقداری پیاز و روغن همراه برده و بعد از ناهار آن رابار گذاشته و آش رشته خوشمزه ای می پختند. سماور ذغالی هم که از صبح روشنو چای نیز به راه بود.
آشنایی با تاریخ تهران بهترین جا برای سیزده بدر

مهرگان سفر ایرانیان درارمنستان= 0037494762979 (وایبر٫ایمو٫واتساپ٫تلگرام٫لاین       imo/viber/telegram/line/whatsapp 0037494762979

 در اطراف تهران، خارج دروازه دولاب و اراضی دولاب بود. در این موقع از سال بیشتر زمین های دولاب که همه کشاورزی بود، سبز شده بود و منظرۀ زیبایی داشت. بیرون دروازه دولت هم چندین باغ وجود داشت که عده ای از مردم در کنار دیوار این باغ ها و سایه سار آن و همچنین نهر ها و جوی های آبی که در این منطقه روان بود، می نشستند. عده ای نیزاز دروازه دوشان تپه خارج شده و خود را به قصر دوشان تپه که در انتهایجاده دوشان تپه(خیابان پیروزی امروز)قرار داشت می رساندند و سیزده بدر رادر اطراف این قصر می گذراندند. عده دیگر نیز از دروازه خراسان خارج شده و در اطراف بقعه سید ملک خاتون و اراضی جنوبی دولاب که همگی سرسبز و خرم بودند مستقر می شدند. عده ای هم از دروازه شاه عبدالعظیم به سمت ری رفته و در شاه عبدالعظیم(ع)، ابن بابویه وبی بی زبیده و همچنین اطرافچشمه علی و باغ صفاییه (در جنوب آن) و باغ شعاع السلطنه سیزده بدر خود را سپری می کردند.

مهرگان سفر ایرانیان درارمنستان= 0037494762979 (وایبر٫ایمو٫واتساپ٫تلگرام٫لاین       imo/viber/telegram/line/whatsapp 0037494762979

عده ای نیز از دروازه شمیرانخارج شده و در اطراف جاده شمیران، زیر سایۀ درختان اقاقیا و زبان گنجشک که تعدادشان کم نبود، بساط خود را پهن می کردند. همچنین عده ای از دروازه گمرک به سوی سبزی کاری های امین الملک می رفتند و عدۀ دیگر نیز از دروازه باغشاه خارج و به خود باغشاه و باغ های اناریو اکبراباد باغشاه می رفتند. امام زاده حسن و امام زاده معصوم و اراضی سرسبز اطراف آن نیز از دیگر نقاطی بود که برای سیزده بدر مناسب بود و از دروازۀ قزوین به سوی آنها راه بود. عده ای از رجال و اعیان هم که باغی در داخل شهر و یا اطراف آن داشتند، به باغ های خود می رفتند.
در روز سیزده بدر مناظر بیرون شهر بسیار جالب بود. بچه ها و جوانها دسته دسته به بازیهایی از قبیل الک دولک، زو، توپ بازی، گردوبازی، بل بگیر بالا بیا،چپ توپ، باقلی به چند من؟، بازی جرنگ جرنگ اسب چه رنگ؟،گرگم به هوا، قایم موشک و تاب بازی مشغول بودند.

مهرگان سفر ایرانیان درارمنستان= 0037494762979 (وایبر٫ایمو٫واتساپ٫تلگرام٫لاین       imo/viber/telegram/line/whatsapp 0037494762979

علاوه بر این میمون بازها و خرس بازها و بزبازها و غول بیابانی و دوره گردهادر بین مردمحضور داشتند و با تنبک زنی و خواندن تصنیف هایی اسباب سرگرمی مردم را فراهم می کردند. مردم هم از دادن پول به آنها مضایقه نمی کردند. دسته های مطربی آن روز و به قول امروزی گروههای نوازندگی مختلفی هم با زدنتار وخواندن آواز شادی مردم را دو چندان می کردند.
در این روزفروشندگان دوره گرد نیز کار و بارشان حسابی رونق داشت.این فروشندگان طبقه ای آجیل و شیرینی و مخصوصا کاهوهای تازه رسیده را بر روی چهارپایه های چوبی گذاشتهو با توصیفات معمول خود مشتری ها را برای خریدن اجناسشان ترغیب می کردند. چاقاله بادام و سبزی های صحراییچون شنگ و والک و گل گاوزبان تازه نیز از دیگر چیزهایی بود که در بساط آنها پیدا می شد.
در روز سیزده بدر داش مشدی ها و لوطی ها نیز به صورت گروهی برای خود عالمی داشتند. همگی آنها عباها را یک شاخ به دوش انداخته و به صورت گروهی با خواندن یکی از تصنیف های رایجو محبوب آن دوره به شادی و تفریح مشغول بودند. بعضی از آنها با چوب های بلند از جلو و تعدای نیز از عقب باز با خواندن تصنیف های خود، توجه بچه ها رابه خود جلب کردهو دستۀ بزرگ پر سر و صدایی در بین مردمی به راه می انداختند. نمایش پهلوان ها و خیمه شب بازی هم در این روز به راه بود و عده ای از این طریق مردم را سرگرم می کردند.
بعد از تفریح و گردش و صرف ناهار، هنگام غروب موقع بازگشتن به شهر بود. پیش از رفتنمراسم گره زدنسبزه ها باید اجرا می شد. این مراسم را بیشتر دخترهای دم بختبه نیت پیدا کردن شوهر در سال پیش رو انجام می دادند و معتقد بودند که تا سیزده آینده حتما حاجت آنها روا خواهد شد، به شرط آن که این ذکر را در حین انجام گره زنی گفته باشند: سیزده بدر، سال دگر، خونه شوهر، بچه به بر. البتهگره زدن سبزهفقط اختصاص به این حاجت نداشت و زن ها برای نیت های دیگری چون رفتن به زیارت کربلا و مشهد هماین کار را انجام می دادند. بعد از اینمراسم مردم وسایل هایشان را جمع کرده و راهی خانه و کاشانه خود می شدند.

مهرگان سفر ایرانیان درارمنستان= 0037494762979 (وایبر٫ایمو٫واتساپ٫تلگرام٫لاین       imo/viber/telegram/line/whatsapp 0037494762979

امروزه به جای تمامی مکان هایی که تهرانی ها در گذشته سیزده خود را در آنجا می گذراندند، آپارتمان های قد و نیم قد زیادی سربرآورده و هر کدام از این مناطق به یکی از محله های تهران بزرگ تبدیل شده اند و تعداد زیادی از خانواده ها روز طبیعتخود را در داخل شهرو در بوستان های بزرگ شهر و بوستان های جنگلی سپری می کنند. البتهتعداد زیاد دیگری از خانواده ها هم به لطف وسائل نقلیه شخصی امروزی ترجیح می دهند به مانند گذشته از شهر خارج شده وبه نقاط دورتری چون رودبار قصران و لواسانات و همچنین شهریار و نقاط سرسبز دیگر بروند.
در هیاهوی شهرنشینی این روزگار، بی گمان بیشتر از هر وقت دیگری نیاز به پیوند با طبیعت داریم و امید است روز سیزده بدر امسال مقدمه ای برای آشتی و پیوند بیشتر ما با طبیعت در سال 95 باشد.

در همین زمینه:میمون‌های دم عید!تعطیلات عید چه‌کاره‌اید؟بهاران، خنده بر لب آشنا کرد...بطحائی گلپایگانی: اتحاد ملت ایران نعمت الهی است